Blogs schrijven: zorg voor een goede structuur & logische opbouw

Als je nog niet zo goed weet wat je wil vertellen, is het verschrikkelijk moeilijk om een logische tekst op te bouwen. Wanneer ik zelf worstel met het schrijven van een blog, is dat dan ook meestal de reden. En nog zoiets: wanneer je in je tekst van de hak op de tak springt of – op de verkeerde plekken – van je pad afdwaalt, verlies je de aandacht van je lezer razendsnel. Super zonde natuurlijk.

Een logisch opgebouwde blog leest veel fijner. Je boodschap komt goed over en je bereikt je achterliggende doel sneller en beter. Maar hoe doe je dat: een blog logisch opbouwen? Hoe zorg je voor meer structuur in je blogtekst? Ik heb een aantal handige tips & technieken voor je op een rij gezet!

Maak een schrijfplan voordat je begint

Mijn eerste tip heeft alles te maken met voorbereiden. Reserveer – voordat je gaat schrijven – tijd om na te denken over wat je wil bereiken met je blog. Maak eventueel een schrijfplan. Een schrijfplan is een soort ‘briefing aan jezelf’. Mijn versie bestaat uit twee onderdelen. In het eerste deel beantwoord je een vaste set aan vragen:

• Wat is het inhoudelijke doel dat je wil bereiken met deze blog? Wat wil je dat mensen vinden, denken, doen, voelen na het lezen van de tekst?
• Wie wil je bereiken? Neem daarbij een zo specifiek mogelijke doelgroep in gedachten. Het mag zelfs een persoon zijn die je kent!
• In welke vorm ga je je blog gieten? Wordt het een column, stappenplan, een top-lijstje of toch iets anders?
• Wat is de hoofdvraag die je gaat beantwoorden of de belangrijkste stelling je gaat verdedigen? Beperk je voor iedere blog tot één hoofdvraag of -stelling (hier kom ik later nog op terug).

Inhoudsopgave van je blog

Het tweede deel van mijn schrijfplan is een soort een inhoudsopgave van je blogartikel. Schrijf op welke vragen je gaat beantwoorden in je tekst, en in welke volgorde. Of werk met steekwoorden / korte zinnetjes. Noteer eventueel ook alvast welke voorbeelden je wil omschrijven en op welke plek in de tekst je ze wil aanhalen.

Deze inhoudsopgave zorgt direct voor richting en dus voor structuur! Uiteraard hoef je je niet aan dit plan vast te houden. Tijdens het schrijven verandert er vaak nog veel, en dat is helemaal prima.

Zo is een goede blog opgebouwd

Hoe de ‘body’ van een blog precies is opgebouwd, verschilt heel sterk. Het hangt o.a. af van de lengte van de blog, de insteek en de vorm waarin de blog gegoten is. Ook de smaak en schrijfstijl van jou als auteur hebben natuurlijk invloed. Maar ik heb wel een aantal algemene regels en richtlijnen voor de titel, inleiding en het slot om met je te delen.

Een duidelijke blogtitel

Zorg voor een sterke blogtitel. De titel maakt – als het goed is – in één keer duidelijk waar jouw verhaal over gaat én wat de lezer kan verwachten. De titel mag daarnaast ook lekker creatief zijn en prikkelen. Graag zelfs. Maar duidelijkheid is echt het allerbelangrijkst. In dit artikel lees je nog wat meer over het kiezen van een goede blogtitel.

Een prikkelende inleiding

Na de titel volgt de inleiding. Een paar tips:

• start met een zin die de interesse wekt
• vertel je lezers wat ze gaan leren / welk probleem je helpt oplossen
• schets een herkenbare situatie
• gebruik eventueel statistieken of onderzoeken, dat wekt vertrouwen (en interesse)
• zorg dat je afsluitende zin antwoord geeft op de vraag: “waarom moet ik deze blog lezen?”

Veel inhoudelijke tussenkopjes

Na de inleiding volgt de body van je tekst. De opbouw daarvan verschilt, zoals gezegd, per artikel. Zet je verhaal in ieder geval in een logische volgorde en voeg voldoende tussenkopjes toe. Waarom? Mensen bepalen vaak aan de hand van de inhoud van je tussenkopjes of ze je blog gaan lezen (en waar ze precies beginnen).

Tussenkopjes geven dus informatie & richting en verbeteren daarmee de leesbaarheid van je tekst. Voor tussenkopjes gelden in principe de zelfde regels als voor de titel: ze moeten inhoudelijk, duidelijk en – als het even kan – ook prikkelend zijn. Dus: liever ‘Meer grip op je werkdag’ dan alleen ‘Grip’.

Een sterk slot met call-to-action

Besteed extra aandacht aan de laatste alinea’s van je blog. Hou rekening met het volgende:

• Een blog is best kort. Mensen weten op ’t end heus nog wel wat ze gelezen hebben (tenzij je stuk 3000+ woorden telt). Een samenvatting is dus niet persé nodig. Maar het staat je uiteraard vrij om je belangrijkste punten nog eens kort te herhalen.
• Voeg altijd een call-to-action toe. Vraag lezers om te reageren, verwijs ze naar een ebook of inschrijfformulier. Link naar andere blogs over het zelfde onderwerp. Kortom: geef ze iets anders te doen dan wegklikken van jouw site.
• Deel eventueel nog iets extra’s in je slot. Voeg waarde toe, bijvoorbeeld in de vorm van een bonustip. Of deel nog een aanvullend inzicht. Zo nodig je mensen uit om tot het einde door te lezen.

Denk goed na over je blogformat

Denk goed na over het format waarin je je blog giet. Heb je een sterke mening over een onderwerp en wil je die delen in een blog? Leuk! Maar realiseer je wel: een column, betoog of visie-stuk is best lastig op te bouwen. Als je gedachten over het onderwerp niet super gestructureerd zijn, is het vrijwel onmogelijk om je mening of visie op een logische manier over te brengen aan je lezer.

Heb je moeite met structuur? Dan zou ik beginnen met het schrijven van lijstjes. Als je je blog in lijst-vorm giet, dwing je jezelf namelijk automatisch om in een systeem te denken. Dat wil trouwens niet zeggen dat listicles de allermakkelijkste blogs zijn om te schrijven, integendeel. In dit artikel deel ik mijn 7 tips voor het schrijven van een goede blog in lijstvorm. Andere formats die enigszins structuur afdwingen zijn handleidingen, checklists, tutorials, how to’s en stappenplannen.

Hanteer vaste systemen

Als je het lastig vindt om structuur aan te brengen in je gedachten, dan zie je dat vaak terug in de tekst. Het kan helpen om je alinea’s volgens een vaste structuur op te bouwen. In het geval van een visie-stuk of betoog zou dat er bijvoorbeeld zo uit kunnen zien:

Systeem voor een visie-stuk

Een mogelijk systeem:

• Het probleem (+herkenbare situatie)
• Waarom is het probleem zo groot? (+cijfers en voorbeelden)
• Jouw oplossing
• Waarom is die oplossing zo goed? (+cijfers en voorbeelden)
• Andere mogelijke oplossingen
• Waarom werken die minder goed? (+cijfers en voorbeelden)

Systeem voor tips

In het geval van een lijst met tips, learnings of best practices zou je – voor elke tip – het volgende systeem kunnen aanhouden:

• Wat: je tip geven + herkenbare situatie schetsen waarbij de tip van toepassing is
• Waarom: uitleggen waarom je tip werkt (statistieken, eigen ervaringen, onderzoeken etc.)
• Hoe: concrete voorbeelden noemen van de tip / learning uit de praktijk

---

Denk trouwens niet dat zo’n vast systeem strikt noodzakelijk is voor het schrijven van een blog. Gebruik het puur als oefening als je merkt dat je moeite hebt met structuur aanbrengen in je tekst. Je zult zien dat het steeds makkelijker gaat als je het vaker doet. Al doende ontwikkel je een stijl én een structuur die bij jou past.

Blog gaat verder onder de afbeelding

---

---

Hou het bij één boodschap

Wil je de aandacht van je lezer vasthouden? Zorg dan dat je het aantal boodschappen in je tekst beperkt. De stelregel is: één hoofdboodschap per blog, één boodschap per alinea en zelfs één boodschap per zin.

Ik zei het al eerder: probeer slechts één hoofdvraag te beantwoorden in je artikel. Zo dwing je jezelf automatisch om on topic te blijven en maak je het makkelijker voor de lezer om jouw gedachten te blijven volgen. Natuurlijk mag je ook deelvragen bespreken, maar alleen als deze bijdragen aan het beantwoorden van de hoofdvraag.

Begin je met een nieuw onderwerp? Start dan altijd een nieuwe alinea en zet er eventueel een extra (tussen)kop boven. Zorg verder dat je de informatie over hetzelfde onderwerp zoveel mogelijk bij elkaar zet (bijvoorbeeld alle tips over een bepaald deelonderwerp). Ook dat voelt logischer voor de lezer.

Breng verbanden aan in je tekst

Structuur draait voor een groot deel om logische samenhang. Natuurlijk is de inhoud daarbij leidend. Vertel je je verhaal niet in een logische volgorde? Dan is het voor je lezer lastig om bij te blijven. Maar ook de manier waarop je schrijft draagt bij aan de samenhang van je tekst. Verbanden helpen je lezer beter begrijpen hoe hij de informatie moet opvatten. Er zijn diverse schrijftechnieken waarmee je de verbanden tussen bepaalde zinnen en alinea’s duidelijk kunt maken.

Plaats je kernzin op een logische plek

Je kernzin bevat de hoofdboodschap van je alinea of paragraaf. Vaak is je kernzin de eerste of tweede zin van een alinea. De zinnen die er achteraan komen, gaan erop door. Ze geven argumenten, meer uitleg, voorbeelden of herhalen de kernzin nog eens op een andere manier.

De kernzin kan ook de laatste zin van je alinea zijn, wanneer je naar een punt of conclusie toewerkt. Sommige bloggers maken hun kernzin bold, om hem extra te benadrukken. Dit helpt de lezer om snel de belangrijkste informatie uit de tekst te halen.

Zet signaalwoorden in

Verder kun je gebruik maken van signaalwoorden (zoals ’ten eerste’, ’ten tweede’, ‘daarnaast’, ’tot slot’ en ‘ook’) om samenhang aan te brengen in je tekst. De vorige zin begon – niet geheel toevallig – met het signaalwoord ‘verder’. Daarmee gaf ik een duidelijk verband aan met de alinea hiervoor.

Gebruik aankondigende zinnen

Aankondigende zinnen zijn een soort richtingaanwijzer. Je gebruikt ze om aan te kondigen wat er in een volgende alinea gaat ‘gebeuren’. Ik startte deze paragraaf met de zin “Er zijn diverse schrijftechnieken waarmee je de verbanden tussen bepaalde zinnen en alinea’s duidelijk kunt maken.” Dit is een aankondigende zin. Door deze zin verwachtte jij als lezer meer uitleg over die technieken en zinnen. En gelukkig – want zo ben ik – kreeg je er ook een paar ;-).

Denk na over content design

Naast de inhoud en je schrijfstijl, draagt ook de opmaak van je blog (content design) bij aan de opbouw van je tekst. Je lettertype, lettergrootte, regelhoogte, lengte van je alinea’s, tussenkopjes, plaatjes, witregels, bulletlists, cijferlijstjes, kaders, quotes… ze beïnvloeden allemaal aan hoe de lezer jouw tekst ervaart.

Als je ze goed inzet, verhoog je de leesbaarheid van je tekst. Bovendien vinden mensen sneller wat ze zoeken (want bijna niemand leest een blog helemaal). En – ook niet onbelangrijk – ze blijven uiteindelijk langer doorlezen.

Tussenkopjes & sub-tussenkopjes

Deze – nu al behoorlijk lange – blog wordt veel te uitgebreid als ik al die verschillende design-onderdelen uitgebreid bespreek. Dus ik beperk me even tot de tussenkopjes. We hadden het er al eerder over de inhoudelijke rol van tussenkopjes. Maar ze hebben ook een visuele functie. Hoe moeten ze eruit zien? En hoe vaak moet je ze gebruiken? De stelregel is: om de 2 a 3 alinea’s hoort een tussenkop. Maak daarbij onderscheid tussen een ‘gewone’ tussenkop en een sub-tussenkop.

Wat ik daarmee bedoel? Je hebt in vrijwel alle CMS-systemen de beschikking over diverse ‘kopgroottes’: H1 (titel), H2, H3 en H4 (tussenkopjes). De tussenkop ‘Denk na over content design’ hierboven is een ‘gewone’ tussenkop. Maar ‘Tussenkopjes & sub-tussenkopjes’ is kleiner, het is een sub-tussenkop. Omdat hij kleiner is, laat ik op een visuele manier zien dat de twee alinea’s die eronder staan bij het zelfde onderwerp horen als de alinea daarvoor. Makes sense?

Wees een gids voor je lezer

Deze blog is met ruim 2100 woorden al behoorlijk aan de lange kant. Als je een nóg langer artikel schrijft, kun je overwegen om te beginnen met een soort samenvatting of korte ‘inhoudsopgave’.

Sommige bloggers starten elk artikel met een visueel opvallend lijstje van main takeaways (de belangrijkste conclusies). Zodat de lezer aan de hand daarvan kan bepalen of het lezen van het artikel zijn tijd waard is. Anderen maken een echte inhoudsopgave met ‘clickable’ kopjes. Zo kun je als lezer direct naar het onderwerp waar je het meest in geïnteresseerd bent. Dat heb ik bijvoorbeeld bij dit super lange artikel gedaan.

Neem je lezer aan de hand

Het zijn beide manieren om je lezer aan de hand te nemen. En dat is uiteindelijk waar je het voor doet. Je brengt structuur aan in je tekst om je lezer te helpen en gidsen. Kom maar met me mee. Hier gaat het over. Daar gaan we naartoe. Dat hoort bij elkaar. En dit is wat ik wil dat je begrijpt en onthoudt.

Gebruik jij nog andere technieken om meer structuur aan te brengen in je blogtekst en je lezer aan de hand te nemen? Ik hoor het heel graag in een reactie hieronder! Zo leren we ook weer van elkaar. En mocht je nog een vraag hebben n.a.v. dit artikel, stel ‘m dan gerust. Ik help je heel graag (als ik ’t kan, haha).